Mr. Rakowski
De 91 jarige, in Polen geboren, Sam Rakowski krijgt al vroeg te maken met antisemitisme. Opgejaagd door de nazi’s komen hij en zijn vrouw uiteindelijk in Auschwitz-Birkenau terecht. Ze overleven de verschrikkingen van het kamp en na de oorlog emigreren ze naar de Verenigde Staten.
Hier wordt hun zoon Richie geboren, bij wie Sam, na de dood van zijn vrouw, in een huisje op diens langgoed woont. Richie is inmiddels 55 en een succesvolle zakenman. Ondanks de zeer moeizame relatie omringt Richie zijn vader met alle mogelijke zorg. Beide mannen zijn getraumatiseerd. Sam door de oorlog en de dood van zijn eerste zoon, Richie door een jeugd die getekend is door zijn afstandelijke en soms agressieve vader.
In afzonderlijke interviews wordt duidelijk hoe groot het gebrek aan communicatie tussen beiden is en hoe groot de behoefte van Richie is om zijn vader te begrijpen.
Richie doorloopt een moeizaam proces in een poging de visie op zijn vader opnieuw te bepalen. Door het filmproces lijkt de onoverbrugbaar lijkende kloof te worden overbrugd.
“In the wrenching Mr. Rakowski, Dutch filmmaker Jan Diederen almost seems to have been hired to mediate between father and son to bring about a reconciliation. ….” : Nora Lee Mandel FILM-FORWARD
Never underestimate the power of time and understanding to bring the love between father and son to the surface. A hard emotional journey that is worth every second.” Sheffield Doc/Fest
RECENSIE: Mr. Rakowski ****
Regie: Jan Diederen | 77 minuten | documentaire | Acteurs: Sam Rakowski, Richie Rakowski
Ligt het aan het feit dat Sam een overlevende is van de concentratiekampen dat hij als vader zo agressief en kil was tegen zijn zoon Richie? Richie veegt dit argument als oorzaak voor zijn problematische jeugd van tafel door te stellen dat zijn moeder dezelfde verschrikkingen heeft doorstaan evenals andere mensen die hij kent en die waren juist warm en liefdevol jegens het nieuwe leven dat na alle verschrikkingen en tegen elke verwachting in toch geboren werd. Richie heeft bewondering voor de moed van zijn vader die in het kamp meerdere keren het leven van zijn moeder heeft gered, maar zeker vanaf het moment dat Richie zelf kinderen heeft gekregen, kan hij zijn vader helemaal niet meer begrijpen.
Dat uiterlijk bedriegt, is een feit, maar dat er achter deze man van middelbare leeftijd met zijn perfecte, stralend witte gebit en zijn succesvolle bestaan een kleine jongen schuilgaat die nog steeds hengelt naar de liefde van zijn vader, is iets wat je niet snel zou verwachten. Het is een fascinerend proces om stapje voor stapje de gruwelen van een ongelukkige jeugd opgedist te krijgen, maar tegelijkertijd getuige te zijn van de ongelooflijke veerkracht van deze man die ervoor kiest om op zijn beurt een liefdevolle en betrokken vader te zijn. En hij wordt een echte held als hij en zijn vader door zijn vasthoudende pogingen eindelijk nader tot elkaar komen en hij met die toenadering als een kind zo blij is.
Het is ongelooflijk knap hoe de regisseur voor elkaar heeft weten te krijgen dat deze twee mannen zich zonder enige terughoudendheid voor de camera blootgeven. In het geval van Sam zelfs letterlijk. Het is echter geen goedkope emotiediarree geworden, maar een schitterend en spannend verhaal van een ernstig verstoorde vader-zoon-relatie. Zowel Richie als Sam zijn daarbij dodelijk eerlijk en open en dat maakt het zo’n intrigerend en ontroerend schouwspel. Als de regisseur Sam confronteert met een van de door hem veroorzaakte trauma’s uit Richie’s jeugd, ontkent hij niets, voert geenszins goedkope verontschuldigingen aan voor zijn gedrag en juist hierdoor wordt zijn onmacht toen en nu schrijnend evident.
Zowel Sam als Richie zijn ‘Mr. Rakowski’ en ze zijn dan ook beiden de hoofdpersoon in deze prachtige documentaire die het menselijk onvermogen haarscherp voor het voetlicht brengt, maar ook de onvoorstelbare veerkracht die iemand ver boven zichzelf kan laten uitstijgen. Er is nog hoop voor de mensheid. Diana Tjin-A Cheong